Odessa

17 september. We zijn, na een nacht varen, aangekomen in de haven van Odessa. Dat is nu de grootste haven van de Zwarte Zee. Odessa is een vrij jonge stad maar het heeft een rijke kosmopolitische achtergrond.
We gaan vandaag op een stadsoriëntatie en bezoeken het museum van schone kunsten. Bij de stadsoriëntatie waren natuurlijk de trappen (van Odessa) bekend van de film “Potemkin” van Eisenstein het indrukwekkendst. Van beneden af zie je alleen maar de treden terwijl je van boven af alleen maar de vlakke terrassen ziet.
Er zijn prachtige lanen die men zo als franse lanen kan betitelen. Dat was ook niet zo verwonderlijk, want in de verlichte oudheid wist Catharina de Grote de fransman Emmanuel Richelieu, de neef van de Kardinaal (Richelieu) over te halen om naar deze plaats te komen als gouverneur van het Nieuwe Rusland. Hij heeft gezorgd voor de Franse inbreng en heeft, als ik mij goed heb laten voorlichten, het grondplan van de straten van Odessa ontworpen en laten uitvoeren. Hij heeft als dank een standbeeld gekregen dat boven aan de trappen staat, (die van Odessa.) Ik maakte nog mooie foto’s van een Opera gebouw, dat waarschijnlijk een replica is van hetgeen wij in Dresden of Wenen zagen. Er waren meer prachtige gebouwen in Weense of Italiaanse stijl.

Er waren nog meer ruime pleinen, lanen en straten die ons getoond werden door onze gids, een dametje met een mutsje op die ons redelijk vlot voortsleurde en in een mum de zaken door- en voorbij liep. Het museum voor moderne kunst is mij niet bijgebleven en de kathedralen die men ons wees en waarin we, gehuld in bedekkende kleding, de dames met sjaals over de hoofden, in kwamen, werden door ons gekwalificeerd als kerken van wisselende kunstzinnigheid,  - bijna alles gloednieuw en mierzoet. Teruggekeerd werd er laat in de avond nog de film Battleship Potemkin gedraaid, maar ik ging eerder weg. Een draak van een film vind ik, afgezien van die trappenscène waar die kinderwagen naar beneden stuitert, Sonia bleef hem tot het einde uitkijken.

Holocaust-monument in Odessa

18 september hadden we ingeschreven voor een bezoek aan Joods Odessa. We begonnen met het park waar ter herdenking van elk slachtoffer van de holocaust jonge berken werden aangeplant.
Helaas was het Joods Nieuwjaar en alles in de Joodse wijk was dicht. We zagen wat gevels van synagogen, in diverse stijlen,  een aantal jongens met keppeltjes, die als beveiligers optraden, keken onverschillig terug. We bezochten ook een vervallen cultureel centrum waarbij we gevoeglijk aannamen dat er dus weer een rijk Joods cultureel leven zal bestaan, na de eeuwenlange pogroms, de holocaust en de grote uittocht naar Israel.
Misschien hadden we toch beter de literaire toer genomen, maar aan vervallen huisvesting van reeds lang tot stof vergane schrijvers valt ook niet veel te beleven. Je kan de verhalen van Isaac Babel beter lezen. Het stadsleven echter maakt een zeer ontspannen en elegante indruk. We denken dat het voor de welgestelde Oekraïner goed toeven is in deze stad. De welvaart neemt toe en het kleurrijke verleden trekt gouden draden door de alleeën en parken.

‘s Avonds hadden we een balletvoorstelling in dat mooie operagebouw dat ik de vorige dag gefotografeerd had. De dansers en danseressen hadden voor het grootste gedeelte hun opleiding genoten in Russische balletscholen, dus de uitvoering was van hoge klasse. Hier werd Chopiniana (Les Sylphides)  gedanst en de Carmen-suite, speciaal voor ons gezelschap. Dit laatste werd zeer expressief gedanst en viel in de smaak bij iedereen. De gids van de vorige dag, (dat mevrouwtje met dat mutsje) liep ook hier weer ijverig beredderend rond om mensen hun plaats te wijzen.